آمریکا جنگ سرد را باز تعریف می کند

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، واشنگتن سعی کرد منادی جهان تک قطبی به رهبری آمریکا باشد و با تهدید معرفی کردن اسلام و جمهوری اسلامی ایران یکپارچگی بین متحدانش را حفظ کند. اما پس از بازگشت قدرتمند روسیه و چین به عرصه بین المللی، افزایش نقش آفرینی ایران در یکی از مهمترین مناطق جهان- یعنی خاورمیانه - و ظهور هسته ای و موشکی کره شمالی ظاهرا آمریکا به تعریف جدیدی از قطب بندی های منطقه ای و بین المللی رسیده و این موضوع در سند بازبینی وضعیت هسته ای آمریکا که در روز جمعه منتشر شد تبيين گردیده است.
سند بازبینی وضعیت هسته ای آمریکا نقش بازدارندگی قوی تر و بیشتری را برای تسیلحات هسته ای آمریکا قائل است تا به زعم خود از این رهگذر کشورهای روسیه، چین، ایران و کره شمالی را از ساخت سلاح های هسته ای جدید و یا توسعه سلاح های هسته ای موجود بازدارد. دکترین جدید آمریکا برنامه های کوتاه مدت برای تغییر کلاهک های متناسب با موشک های بالستیک مستقر در زیردریایی ها را به تصویر می کشد.
افزون بر این، آمریکا در سند هسته ای جدید خود روسیه را به نقض مکرر شماری از تعهدات بین المللی در زمینه کنترل تسلیحات متهم می کند که یکی از مهمترین آنها ‹‹معاهده نیروهای هسته ای میان برد›› Intermediate-Range Nuclear Forces (INF) Treaty است.
آناتولی انتونوف، سفیر روسیه در سازمان ملل متحد، اولین کسی بود که به انتشار سند بازبینی وضعیت هسته ای امریکا واکنش نشان داد. او روز جمعه اعلام کرد که آمریکا با طرح ادعاهایی در خصوص تهدیدات روسیه برای آمریکا و غرب تلاش می کند افزایش بودجه نظامی و گسترش برنامه های تسیلحات هسته ای اش را توجیه کند. وی تاکید کرد انتشار این سند پرسش هایی را به وجود آورده است. وزارت امور خارجه روسیه نیز خاطرنشان کرد که سند بازبینی وضعیت هسته ای آمریکا حق روسیه در دفاع از خود را زیر سوال می برد.
در سند بازبینی وضعیت هسته ای آمریکا تصریح شده است که فعالیت های هسته اي این چنینی برای به کارگیری در یک جنگ هسته ای دنبال نمی شوند، بلکه هدف از این گونه فعالیت ها آن است که واشنگتن اطمینان حاصل کند دشمنان بالقوه آمریکا اطمینان یابند که در رویارویی هسته ای احتمالی با کاخ سفید راه به جایی نخواهند برد. این بدان معنا است که آمریکا در صدد بازتولید جنگ سرد در آینده با هدف بازدارندگی و کنترل فعالیت های هسته ای رقبای خود است.
در بیانیه وزارت دفاع چین به اين موضوع اشاره شده است: «امیدواریم آمریکا از ذهنیت مربوط به جنگ سرد دست بردارد و با جدیت مسئولیت های خود را در زمینه خلع سلاح اجرا کند.»
چین در گذشته نیز از ذهنیت جنگ سرد برای انتقاد از آمریکا استفاده کرده بود. اواخر سال گذشته، چین راهبرد دفاعی به روز شده آمریکا را محکوم کرد و از واشنگتن خواست از «ایده های منسوخ شده» دست بکشد.
البته در بخش دیگری از این سند تصریح شده است "آمریکا احتمال استفاده از سلاح های هسته ای را در شرایط حاد منتفی نمی داند" و این یعنی هدف سند بازبینی وضعیت هسته ای آمریکا تنها بازداندرگی نیست.
علاوه بر این واکنش های ابتدایی به این سند نشان می دهد مهمترين پيامد این سند آغاز دوباره رقابت های تسلیحاتی و هسته ای در جهان است.
در بیانیه وزارت امور خارجه روسیه آمده است که روسیه برای حصول اطمینان از تامین امنیت ملی خود رویکردهایی را که واشنگتن در سند جدید مورد اشاره قرار داده است مد نظر قرار خواهد داد. در این بیانیه تاکیدشده است که روسیه هر آن چه را که لازم باشد انجام خواهد داد تا امنیت خود را تامین کند.
شايد محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران به همين علت گفته است: «مسائل مطرح شده در سند ‌آمریکا ناقض پیمان منع اشاعه هسته ای در سطح بین المللی است و اقدام آمریکا جهان را به سوی «نابودی نزدیک تر می کند.»
مطلب مهم دیگر این که کاخ سفید ادعا می کند راهبرد جدیدی که در سند بازبینی وضعیت هسته ای آمریکا منعکس شده، حد آستانه استفاده از تسلیحات هسته ای را پایین خواهد آورد. به عبارت دیگر، آمریکا می تواند جریان حوادث را با بهره گیری از کلاهک های هسته ای کم قدرت به شکلی قابل کنترل و آن گونه که خود می خواهد به پیش ببرد.
اما از نظر وزارت امور خارجه روسیه کاملا بر عکس است. بر اساس دیدگاه این وزارت خانه "اگر حد آستانه استفاده از سلاح های هسته ای به میزان قابل توجهی کاهش یابد، این امکان وجود خواهد داشت که درگیری ها و منازعات جزئی نیز به استفاده از کلاهک های هسته ای منتهی شود."
در اين سند همچنين با تهدید خوانده شدن جمهوری اسلامی ایران در زمینه گسترش هسته ای آمده است: ایران نیز تهدیدی در زمینه اشاعه تسلیحات هسته ای به شمار می رود. اين در حالي است که تهران موافقت کرده است در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و تحت نظارات کامل آژانس بين المللي هسته اي فعالیت های هسته ای خود را ادامه دهد.
با اين حال در اين سند براي توجيه تهديد ايران آمده است: بسیاری از محدودیت هایی که در چارچوب برجام بر برنامه هسته ای ایران اعمال شده است، در سال 2031 برداشته می شود. ایران همچنین فناوری و بیشتر قابلیت های لازم برای توسعه تسلیحات هسته ای ظرف یک سال را دارا است.
اين ادعا ها در حالي مطرح ميشود که برداشته شدن بسیاری از محدودیت هایی که در چارچوب برجام بر برنامه هسته ای ایران اعمال شده است، در سال 2031 و همچنين برخوداري از هر سطح از فناوری صلح آميز هسته اي امکان برخوداري از قابلیت های لازم برای توسعه تسلیحات هسته ای را را فراهم ميآورد، بنابراين اين توجي هاي آمريکا معنايي جز دست برداشتن کامل تهران از اين فناوري - حتي در سطح صلح آميز - ندارد. علاوه بر اين ادامه برنامه موشکي ايران در چارچوب برنامه هاي دفاعي حق مشروع جمهوري اسلامي ايران است.

------------------------------------
عبدالرضا خليلي