پخش زنده
امروز: -
ترامپ بايد خود را براي هيچ آماده کند
دولت ترامپ در حالي با خارج کردن امريکا از توافق هسته اي با ايران، به سياست همه يا هيچ روي آورده است که با توجه به برخي مولفه ها از جمله افزايش تقاضاي جهاني نفت، عملا بايد خود را براي هيچ آماده کند.
حدود دوهفته پيش دونالد ترامپ رئيس جمهور امريکا با نقض توافقنامه بين المللي هسته اي، از بازگرداندن تحريم هاي ثانويه عليه ايران سخن گفت و در عين حال اظهار اميدواري کرد تحت تاثير فشارهاي اقتصادي ،تهران به مذاکره مجدد براي اصلاح توافق هسته اي و دست برداشتن از برنامه موشکي و نقش آفريني در منطقه متقاعد شود.
ترامپ تصور مي کرد قادر است همچون دوره اوباما همسويي جامعه جهاني را براي اعمال تحريم ها عليه ايران به دست آورد اما بر خلاف اين تصور، تروييکاي اروپايي و چين و روسيه بر حفظ برجام تاکيد کردند و المان، فرانسه و انگليس هم با آگاهي از اينکه تهران هرگز حاضر نخواهد شد هيچ گفتگوي مجدد در باره توافق هسته اي داشته باشد اعلام کردند که جايگزين ديگري براي برجام وجود ندارد پس از آن هم رايزني ها براي حفظ برجام بدون امريکا آغاز شد.
روز جمعه چهارم خردادماه هم قرار است که مقام هاي روسيه، چين، انگليس، فرانسه وآلمان بدون حضور امريکا در نشستي با مقام هاي ايران در وين، مشوق هاي اقتصادي مورد نياز کشور را ارائه دهند تا تهران در واکنش به اقدام امريکا و تحريم هاي ثانويه از برجام خارج نشود.
به نظر مي رسد مهمترين تحريم هايي که مي تواند مانع ادامه توافق هسته اي باشد تحريم هاي نفتي و ارتباطات بين بانکي(سوئيفت) عليه ايران باشد و اگر امريکا موفق شود که تهران را از دسترسي به درآمدهاي نفتي و شبکه ارتباطات بين بانکي محروم نمايد عملا ماندن تهران در برجام فايده اي براي آن نداشته باشد چرا که اصل توافق با هدف برطرف شدن تحريم ها بوده است.
دولت ترامپ به دنبال آن است که با تحريم هاي شديد و مانع شدن از دستيابي ايران به منافع ناشي از ماندن در برجام، در داخل کشور بحران اقتصادي ايجاد و تهران را به دست برداشتن از برنامه هسته اي و موشکي و همچنين امتياز دادن در منطقه وادار نمايد اما سوال اينجاست که آيا ترامپ موفق خواهد شد که با درپيش گرفتن سياست همه يا هيچ به همه چيز دست يابد؟
به نظر مي رسد علي رغم نگراني شرکت هاي بزرگ اروپايي از حضور در ايران، اروپايي ها تمايل چنداني به از بين رفتن برجام ندارند و تلاش هايي را نيز براي حضور شرکت هاي خود در ايران با استفاده از قانون مسدودسازي در پيش گرفته اند. قانون مسدود سازی در سال هزار و نهصد و نود شش برای دور زدن تحریم های آمریکا علیه کوبا، لیبی و پس از آن ایران به کار گرفته شد. اين قانون اجازه حفاظت از شرکت های اتحادیه اروپا در برابر تحریم های کشور سوم را می داد و اگر اين قانون با اصلاحاتي از سوي اروپايي ها بتواند از جنبه نمادين خارج شود و مانع از تاثير شديد در روابط اقتصادي ايران و اروپا بشود مي تواند تا حدودي مانع از فروپاشيدن برجام شود.
از سويي مسايل پيش آمده ناشي از تحريم هاي امريکا مي تواند فرصتي براي صنايع و توليد کنندگان داخلي باشد تا با تکيه بر منابع داخلي اعم از نيروي جوان، دانش فني و پژوهش هاي علمي و مواد خامي که در کشور موجود است به خروج کشور از وابستگي اقتصادي کمک نمايد و ترامپ را در محقق ساختن اهدافش با شکست روبرو سازد.
از اين گذشته امريکا تصور مي کند با تحريم هاي نفتي مي تواند فشارهاي مضاعفي بر اقتصاد ايران تحميل نمايد اين در حالي است که اندیشکده آمریکایی موسوم به « موسسه واشنگتن برای خاورنزدیک WINEP»
(Washington Institute for Near East Policy) ، بیست و یکم اردیبهشت (یازدهم مه) میزگردی تحت عنوان «برجام :مدیریت واکنش ها و ارزیابی تحریم ها » با حضور کارشناسان مرتبط با این بخش برگزار کرد. ماحصل اين جلسه اين بود که ترامپ در بدترين زمان فشارها را عليه ايران آغاز کرده است
چرا که همانگونه که در دفعه اول تحريم عليه ايران قيمت نفت به بيش از 110 دلار رسيد و پس از برجام اين قيمت سقوط کرد اکنون ماههاست که قيمت نفت روند صعودي پيدا کرده است که علت آن مسايل ژئوپليتکي نيست بلکه اقتصاد جهان از رکود خارج و تقاضا براي خريد نفت در مقايسه با دوسال پشش سه میلیون و چهارصد هزار بشکه در روز بیشتر شده است. سعودي ها و روس ها نيز بر هماهنگي براي حفظ قيمت نفت تاکيد کرده اند ضمن اينکه هر دو اين کشورها براي اجراي طرح هاي اقتصادي که درپيش رو دارند علاقه مندند که قيمت نفت روند صعودي داشته باشد. از سويي صادرات سالانه نفت ايران حدود 900 ميليون بشکه است که با بشکه ای هفتاد دلار ، حدود شصت و سه میلیارد دلار سالانه عائد ايران می شود و اگر دولت ترامپ موفق شود که با تحريم هاي خود حدود 500 هزار بشکه از صادران روزانه نفت ايران بکاهد در آن صورت صادرات سالانه آن حدود 700 ميليون بشکه در سال خواهد شد اما از آنجايي که افزايش تقاضاي نفت و تاثير تحريم ها سبب افزايش قيمت نفت خواهد شد اين ارزيابي وجود دارد که مقيمت نفت به نود دلار يا حتي بيشتر برسد و در آن صورت عملا درآمدهاي نفتي ايران نه تنها تغييري نخواهد کرد بلکه در آمد بيشتري نيز نصيب تهران خواهد شد.
ترامپ تصور مي کرد قادر است همچون دوره اوباما همسويي جامعه جهاني را براي اعمال تحريم ها عليه ايران به دست آورد اما بر خلاف اين تصور، تروييکاي اروپايي و چين و روسيه بر حفظ برجام تاکيد کردند و المان، فرانسه و انگليس هم با آگاهي از اينکه تهران هرگز حاضر نخواهد شد هيچ گفتگوي مجدد در باره توافق هسته اي داشته باشد اعلام کردند که جايگزين ديگري براي برجام وجود ندارد پس از آن هم رايزني ها براي حفظ برجام بدون امريکا آغاز شد.
روز جمعه چهارم خردادماه هم قرار است که مقام هاي روسيه، چين، انگليس، فرانسه وآلمان بدون حضور امريکا در نشستي با مقام هاي ايران در وين، مشوق هاي اقتصادي مورد نياز کشور را ارائه دهند تا تهران در واکنش به اقدام امريکا و تحريم هاي ثانويه از برجام خارج نشود.
به نظر مي رسد مهمترين تحريم هايي که مي تواند مانع ادامه توافق هسته اي باشد تحريم هاي نفتي و ارتباطات بين بانکي(سوئيفت) عليه ايران باشد و اگر امريکا موفق شود که تهران را از دسترسي به درآمدهاي نفتي و شبکه ارتباطات بين بانکي محروم نمايد عملا ماندن تهران در برجام فايده اي براي آن نداشته باشد چرا که اصل توافق با هدف برطرف شدن تحريم ها بوده است.
دولت ترامپ به دنبال آن است که با تحريم هاي شديد و مانع شدن از دستيابي ايران به منافع ناشي از ماندن در برجام، در داخل کشور بحران اقتصادي ايجاد و تهران را به دست برداشتن از برنامه هسته اي و موشکي و همچنين امتياز دادن در منطقه وادار نمايد اما سوال اينجاست که آيا ترامپ موفق خواهد شد که با درپيش گرفتن سياست همه يا هيچ به همه چيز دست يابد؟
به نظر مي رسد علي رغم نگراني شرکت هاي بزرگ اروپايي از حضور در ايران، اروپايي ها تمايل چنداني به از بين رفتن برجام ندارند و تلاش هايي را نيز براي حضور شرکت هاي خود در ايران با استفاده از قانون مسدودسازي در پيش گرفته اند. قانون مسدود سازی در سال هزار و نهصد و نود شش برای دور زدن تحریم های آمریکا علیه کوبا، لیبی و پس از آن ایران به کار گرفته شد. اين قانون اجازه حفاظت از شرکت های اتحادیه اروپا در برابر تحریم های کشور سوم را می داد و اگر اين قانون با اصلاحاتي از سوي اروپايي ها بتواند از جنبه نمادين خارج شود و مانع از تاثير شديد در روابط اقتصادي ايران و اروپا بشود مي تواند تا حدودي مانع از فروپاشيدن برجام شود.
از سويي مسايل پيش آمده ناشي از تحريم هاي امريکا مي تواند فرصتي براي صنايع و توليد کنندگان داخلي باشد تا با تکيه بر منابع داخلي اعم از نيروي جوان، دانش فني و پژوهش هاي علمي و مواد خامي که در کشور موجود است به خروج کشور از وابستگي اقتصادي کمک نمايد و ترامپ را در محقق ساختن اهدافش با شکست روبرو سازد.
از اين گذشته امريکا تصور مي کند با تحريم هاي نفتي مي تواند فشارهاي مضاعفي بر اقتصاد ايران تحميل نمايد اين در حالي است که اندیشکده آمریکایی موسوم به « موسسه واشنگتن برای خاورنزدیک WINEP»
(Washington Institute for Near East Policy) ، بیست و یکم اردیبهشت (یازدهم مه) میزگردی تحت عنوان «برجام :مدیریت واکنش ها و ارزیابی تحریم ها » با حضور کارشناسان مرتبط با این بخش برگزار کرد. ماحصل اين جلسه اين بود که ترامپ در بدترين زمان فشارها را عليه ايران آغاز کرده است
چرا که همانگونه که در دفعه اول تحريم عليه ايران قيمت نفت به بيش از 110 دلار رسيد و پس از برجام اين قيمت سقوط کرد اکنون ماههاست که قيمت نفت روند صعودي پيدا کرده است که علت آن مسايل ژئوپليتکي نيست بلکه اقتصاد جهان از رکود خارج و تقاضا براي خريد نفت در مقايسه با دوسال پشش سه میلیون و چهارصد هزار بشکه در روز بیشتر شده است. سعودي ها و روس ها نيز بر هماهنگي براي حفظ قيمت نفت تاکيد کرده اند ضمن اينکه هر دو اين کشورها براي اجراي طرح هاي اقتصادي که درپيش رو دارند علاقه مندند که قيمت نفت روند صعودي داشته باشد. از سويي صادرات سالانه نفت ايران حدود 900 ميليون بشکه است که با بشکه ای هفتاد دلار ، حدود شصت و سه میلیارد دلار سالانه عائد ايران می شود و اگر دولت ترامپ موفق شود که با تحريم هاي خود حدود 500 هزار بشکه از صادران روزانه نفت ايران بکاهد در آن صورت صادرات سالانه آن حدود 700 ميليون بشکه در سال خواهد شد اما از آنجايي که افزايش تقاضاي نفت و تاثير تحريم ها سبب افزايش قيمت نفت خواهد شد اين ارزيابي وجود دارد که مقيمت نفت به نود دلار يا حتي بيشتر برسد و در آن صورت عملا درآمدهاي نفتي ايران نه تنها تغييري نخواهد کرد بلکه در آمد بيشتري نيز نصيب تهران خواهد شد.
----------------------------------------------------
رضا محمدمراد
نظر شما